Wat is een voorkeurshouding?
Wanneer een baby een voorkeurshouding heeft, ligt de baby driekwart van de tijd met het hoofd naar rechts of naar links gedraaid. De baby heeft moeite om het hoofd zelf volledig naar de niet-voorkeurszijde te draaien. Er wordt ook van een voorkeurshouding gesproken wanneer de baby het hoofd driekwart van de tijd in de middenpositie houdt en het hoofd onvoldoende spontaan naar links en rechts roteert. Wanneer de voorkeurshouding al langer aanwezig is, ontstaat vaak een afgeplat hoofdje.
Oorzaken van een voorkeurshouding?
Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor een voorkeurshouding. De oorzaak is niet altijd te achterhalen, bijvoorbeeld wanneer de baby langdurig in dezelfde houding heeft gelegen in de baarmoeder. Een oorzaak van een voorkeurshouding kan zijn dat de ouder de baby vrijwel altijd op dezelfde manier draagt, oppakt, verzorgt, voedt, etc. Veelvoorkomend is de posturale torticollis (PT). Hierbij ligt het kind vaak met het hoofd naar één kant toe gedraaid en lukt het niet goed om de andere kant op te kijken. De oorzaak hiervan ligt mogelijk in een dysbalans in de samenwerking van de nekspieren die wordt versterkt doordat het kind steeds dezelfde kant op blijft kijken. Ook kan er een medische oorzaak zijn voor een voorkeurshouding, zoals een heupafwijking, een schouderprobleem of een spierprobleem.
Wat te doen bij een voorkeurshouding?
Om een voorkeurshouding te voorkomen of te verhelpen is het belangrijk om de houding van uw baby te variëren. Dit kan door middel van eenvoudige adviezen:
- Voedt uw kind zowel vanaf de linker- als de rechterkant.
- Draag uw kind afwisselend op uw rechter- en linkerarm.
- Let op dat prikkels als licht en geluid niet altijd vanaf dezelfde kant komen.
- Leg uw baby tijdens het slapen afwisselend met het hoofd naar links of rechts. Leg uw baby altijd op de rug te slapen.
- Leg uw baby als hij/zij wakker is en onder toezicht is enkele keren per dag even op zijn/haar buik. Begin hiermee in de eerste weken, bijvoorbeeld tijdens het verschonen, met drie tot vijf keer per dag gedurende één tot vijf minuten.
Wanneer naar de kinderfysiotherapeut?
Wanneer u bovenstaande adviezen heeft toegepast en u ziet binnen twee tot vier weken geen verbetering, of uw baby is al (bijna) drie maanden en heeft een duidelijk zichtbare afplatting, neem dan contact op met de kinderfysiotherapeut. De kinderfysiotherapeut behandelt zeer regelmatig kinderen met een voorkeurshouding en/of schedelvormafwijking. Na het intakegesprek zal de kinderfysiotherapeut uw baby onderzoeken. Hierbij wordt niet alleen naar de vorm van het hoofd en naar de nek gekeken, maar worden ook alle andere mogelijke oorzaken voor een voorkeurshouding of schedelvormafwijking onderzocht. De kinderfysiotherapeut komt bij u thuis om uw baby te onderzoeken om te bepalen wat de oorzaak van de voorkeurshouding is. Vervolgens zal de kinderfysiotherapeut u adviezen geven om de voorkeurshouding te verhelpen. Indien de kinderfysiotherapeut dit nodig acht, zal in overleg met de ouders een afspraak bij de kindermanuele therapeut gepland worden.
Heeft mijn baby een helmpje nodig?
Enkele jaren geleden is vanuit wetenschappelijk onderzoek gebleken dat helmredressietherapie in de meeste gevallen niet geindiceerd is. Enkel wanneer er een medische oorzaak is voor de afplatting van het hoofd of bij zeer ernstige afplattingen kan een helmpje toch het advies zijn.
Bron: Richtlijn voorkeurshouding en schedelvervorming (2012), Nederlands Centrum Jeugdgezondheid
Kirsha Kamphuis 
Judith Marsman